۱۳۸۸ مرداد ۲۷, سه‌شنبه

«دری لولا شده به فراموشی»، گزیده اشعار ریچارد براتیگان


صيد قزل‌آلا در شعر
نسل «بیت»...نسل عصیان گر و جذاب «بیت»...نسل غریبی که ابتدا ینگه دنیا و بعد تمام دنیا را متوجه حضور خود ساخت و ما هم در این سوی جهان اگر چه دیر شناختیم و دور،اما همین شناسایی را باید به فال نیک بگیریم.به خصوص که نویسنده ای را به ما معرفی کرد که برای اهالی جدی ادبیات،نشناختن و نخواندن آثارش مایه غبن و افسوس بود.خوب...دعوا که نداریم...قبول دارم!...قبول دارم که «براتیگانیسم» یا به عبارت بهتر «براتیگان بازی» هم دارد به یک مُد و کنش (فیگور؟!) روشنفکرانه بدل می شود.مثل «لینچ بازی» یا «کارور بازی».بشود...ادبیات کار خودش را می کند و اهمیت «براتیگان» و امثالهم برای کسانی که ادبیات را جدی می گیرند و آن را یک سرگرمی با کلاسِ قشرِ الیت محسوب نمی کنند،به جای خود باقی است و حقیقت آن است که ما هنوز نسل «بیت» را به درستی نشناخته ایم.داستان های «براتیگان» پرفروش بوده و هست.گواهش همین بس که از هر اثرش چند ترجمه روانه بازار می شود .فکر می کنم آن قدر نویسنده جذابی بوده که از روی کنجکاوی هم که شده ،برویم و شعرش را بخوانیم و ببینیم چه کرده و چه گفته است.«یگانه وصالی» ترجمه ای نسبتا صحیح ،سالم و ساده از اشعار او را روانه بازار کتاب کرده است.«احمد پوری» مترجم توانا و نام آشنای شعر هم کتاب را ویراست کرده است.نتیجه اش شده «دری لولا شده به فراموشی» که برای شناخت نگاه شاعرانه «براتیگان» اثر در خور توجه و جالبی است.در ابتدای کتاب هم زندگی نامه ای مختصر از براتیگان آمده و برخی توضیحات که به خواندنش می ارزد.اگر متن کتاب هم دوزبانه بود که دیگر نور علی نور می شد.اما متاسفانه فقط ترجمه اشعار در کتاب گنجانیده شده است و به ذکر ماخذ اینترنتی اشعار بسنده کرده اند.تغزل عجیب و تاثیر گذار «براتیگان» و نوع برخورد او با زبان علاوه بر دلنشین بودن و جذابیت ،درس های خوبی هم برای برخی شاعرانِ اهل پشتک و واروی زبانی و مضمونی وطنی در خود مستتر دارد:

مثه یه شبح/زیر یه سقف/دارم می چرخم/من مدام/ به جاهایی که قراره بی تو زندگی کنم(ص 15- متن کتاب)

جنس تخیل و نوع نگاه براتیگان ،به گونه ای است که در ترجمه چندان از دست نمی رود و در واقع روح شعر او ،روحی قابل انتقال است:

همراه با بارانی / که مثل یه عمل جراحی، ظریف به سوی بام می‌بارید / یک ظرف بستنی خوردم /که بسیار شبیه کلاهِ کافکا بود.(ص36- متن کتاب)

«براتیگان» با همه کس و همه چیز شوخی دارد.خواندن این نوع شعر شوخ شاید برای ادبیات عبوس و افسرده ما خالی از لطف نباشد.نیست...

عكس از :Chuck Turner

هیچ نظری موجود نیست: