۱۳۸۷ اردیبهشت ۲۰, جمعه

معرفی کتاب «عبارت از چیست»،نوشته ی «یدالله رویایی»



تاملات حجمی
«یدالله رویایی» شاعر نام آشنایی است.شاعری که حرف های او در باره شعر همواره جریان ساز و دست کم قابل تامل بوده است.دومین مجلد از مجموعه گفتگوها و سخنرانی هایش که به همت «محمد حسین مدل» گرد آوری و تنظیم شده است، در برگیرنده دغدغه های اوست در باب شعری که به نام «شعر حجم» مشهور و معرف اهالی شعرامروز است.حقیقت این است که رویایی همواره اندیشه ها و پیشنهادهای جالبی در باره شعر دارد.اگر بتوانیم کلیدهای خاص زبان او را دریابیم و پیچیده گویی هایش را با تعمق در ذهن خویش ساده کنیم ،پی می بریم که او به دانش شعری کاملا مسلح است و افق دیدش لا اقل برای محققین ادبیات مدرن می تواند ارزش مند باشد.با نگاهی به عناوین مباحثی که در این کتاب مندرج است،پی می برمی که وی کاملا همراه با زمانه پیش می آید و به سراغ حیطه هایی می رود که موضوع چالش های سالیان اخیر در حوزه ادبیات بوده است:زبانی در داخل زبان،شعر زبان یا شعر بی زبانی،دیروز،امروز و فردای شعر،آوانگاردها و سرشت اعتراض،جای کلمه و افسانه ی تعهد ،از عناوینی هستند که خود به خود برای اهلش جذاب و خواندنی هستند.رویایی نیز با ادبیات خاص خودش در این حیطه ها به بحث پرداخته و اگرچه چندان تمایلی به نظریه پردازی نشان نمی دهد ؛ اما می کوشد ایده ها و دریافت های خود را به دقت بیان کند.بنا براین هم می شود با او موافق نبود و دعوا به راه انداخت و در جبهه مخالف او بود و هم می شود که در جاهایی با او همراه شد و پیشنهاد ها و دریافت هایش را به کار بست.خصوصا که مطالعه اندیشه های شاعر مهمی چون رویایی ،یقینا می تواند برای منتقدان شعر جذاب و جالب توجه باشد.به ویژه آنجا که در باره سنت ادبی ؛نیما و شعر حجم سخن می گوید و در این گفتار به قول روزنامه نگاران به سوتیترهایی از این دست می پردازد:قطعه،بدعت اصلی نیما،عبور از پاره فضاهای ذهنی؛وجوه اشتراک شعر حجم و شعر نیما (که این بخش از حرف هایش به واقع جالب توجه است)،نسل شاعران بعد از انقلاب و شعر قبل از انقلاب و تفهیم شعر حجم ،همه و همه در جای خود مباحثی بسیار خواندنی و حائز اهمیت در شعر معاصر هستند.حسن رویایی در این است که در باره کار خودش زیاد صحبت می کند.او بر خلاف عادت و سلوک اکثر شاعران امروز که یا چندان تمایلی به واکاوی آثار خود ندارند ؛ یا اصولا چندان اطلاعی از کاری که می کنند ندارند و یا فیگور شکسته نفسی و خاموشی می گیرند، بی پروا از شعر خودش فکت می دهد و آن را تحلیل و حتی از آن دفاع می کند.

هیچ نظری موجود نیست: